წყარო: report.az
აზერბაიჯანს სურს შანხაის თანამშრომლობის ორგანიზაციაში(შთო) დამკვირვებლის სტატუსი ჰქონდეს. ეს საშუალებას მისცემს ქვეყანას უფრო აქტიური ეკონომიკური ურთიერთობები დაამყაროს ჩინეთთან და რუსეთთან. ორგანიზაციაში გაწევრიანება საშუალებას მისცემს აღნიშნულ ქვეყნებთან თავდაცვის სფეროში ურთიერთობების გაფართოებას.
ამის შესახებ ეკონომისტ-ექსპერტმა ხალიდ ქერიმლიმ შთო-სთან აზერბაიჯანის ურთიერთობისა და ამ ორგანიზაციაში ქვეყნის პოზიციის განმტკიცებისკენ გადადგმული ნაბიჯების კომენტირებისას განაცხადა.
შანხაის თანამშრომლობის ორგანიზაციას სამი ტიპის სტატუსი აქვს. პირველი არის დიალოგის პარტნიორი, მეორე არის დამკვირვებელი, ხოლო მესამე არის სრული წევრობა. ორგანიზაცია შეიქმნა ცენტრალური აზიის ქვეყნების მიერ, თურქმენეთის გარდა. შემდეგ მას შეუერთდნენ რუსეთი, ინდოეთი და პაკისტანი. მსოფლიოს მოსახლეობის 40% კონცენტრირებულია ამ ორგანიზაციაში. ეს, ალბათ, გაეროს შემდეგ ყველაზე დიდი საერთაშორისო ორგანიზაციაა. სწორედ ამ ორგანიზაციაში იქმნება მსოფლიოს მშპ-ს 20% — ზე მეტი.
ორგანიზაციის თითქმის ყველა წევრი ასევე ევრაზიის ეკონომიკური კავშირის წევრია. ამ ორგანიზაციის მიზანია ხელი შეუშალოს შეერთებული შტატებისა და ევროკავშირის დომინირებას გლობალურ ფინანსურ სისტემაში. იმის გამო, რომ ამჟამად მსოფლიო ვაჭრობაში გადახდების დაახლოებით 75% ხორციელდება აშშ დოლარსა და ევროში. ეს ორგანიზაცია სწორედ იმისთვის შეიქმნა, რომ თავი დაეღწია დასავლეთის ფინანსური მონოპოლიისგან. კიდევ ერთი მიზანია შეიქმნას პირობები თავისუფალი ვაჭრობისთვის, როგორც ევროკავშირში.
ვფიქრობ, რომ აზერბაიჯანის გადაწყვეტილება, რომელსაც არ სურს არსებულ პირობებში სხვადასხვა შესაძლებლობების დაკარგვა, ძალიან სწორი ნაბიჯია. ხოლო სრულუფლებიანი წევრი გახდომის სურვილი არის მიმდინარე პროცესების ანალიზი, დადებითი ან უარყოფითი შედეგების იდენტიფიცირება.»- განაცხადა მან.
ეკონომისტი ექსპერტი ელდანიზ ამიროვი ამბობს, რომ შანხაის თანამშრომლობის ორგანიზაციას განსაკუთრებული მნიშვნელობა აქვს აზერბაიჯანულ-ჩინური და აზერბაიჯანულ-პაკისტანური ურთიერთობების შემდგომი გაფართოებისთვის: «ორგანიზაციაში ცხრა ქვეყანაა წარმოდგენილი, რომელთაგან სამი — რუსეთი, პაკისტანი და ჩინეთი-აზერბაიჯანთან თანამშრომლობენ. დამკვირვებლების სტატუსით სამი ქვეყანა იმყოფება. ვფიქრობ, რომ ამ ორგანიზაციაში გაწევრიანების დროს აზერბაიჯანის პოზიციის გაძლიერება ახალ ბაზრებზე წვდომას გააფართოვებს.
პრეზიდენტმა ილჰამ ალიევმა, რომელიც რამდენიმე დღის წინ რუსეთში ვიზიტით იმყოფებოდა, ამ ქვეყნის წამყვანი მედიის ლიდერებთან შეხვედრისას განაცხადა, რომ ორგანიზაციაში აზერბაიჯანის პოზიციის განმტკიცებას აპირებს: «რაც შეეხება შანხაის თანამშრომლობის ორგანიზაციას, ჩვენ უკვე ჩართული ვართ გარკვეული გაგებით. ჩვენ ერთ წელზე მეტია დიალოგის პარტნიორი ვართ. ეს არის პირველი ნაბიჯი. მეორე ნაბიჯი არის დამკვირვებლები. ჩვენ ოფიციალურად მივმართეთ შანხაის თანამშრომლობის ორგანიზაციის სამდივნოს რამდენიმე წლის წინ, რათა ჩვენი სტატუსი დამკვირვებლის სტატუსით განახლებულიყო, მაგრამ, სამწუხაროდ, ეს საკითხი ჯერ არ მოგვარებულა. რუსეთის, ჩინეთის სახალხო რესპუბლიკის ხელმძღვანელობასთან და შანხაის თანამშრომლობის ორგანიზაციის სხვა წევრებთან ჩემი კონტაქტების დროს ითქვა, რომ სტატუსის უცვლელი დარჩენის საფუძველი არ არსებობს. მაგრამ ეს ჯერ კიდევ არ ხდება ჩვენთვის უცნობი მიზეზების გამო.»